Updating knowledge: architecture, use and chronology of the Late Bronze Age stepped monuments in Mallorca
DOI:
https://doi.org/10.3989/tp.2018.12207Keywords:
Balearic Bronze Age, Monumentality, Stepped structures, Ritual practices, ChronologyAbstract
The ongoing excavation of a stepped monument at the Mestre Ramon settlement in the island of Mallorca provided new chronological and architectural information motivating an analytical review of known Mallorcan stepped monuments. The combination of the already existing chronological information and the new radiocarbon dates for Mestre Ramon place the construction of stepped monuments within the Prototalaiotic period (ca. 1100/1000-850 cal BCE). This chronology constitutes the basis for an analysis of the architectural characteristics of the monuments and of their relationships with other structures. This study offers a preliminary, but detailed, characterisation of the material features of stepped monuments and their social dimension within the process of social transformation that occurred during the Late Bronze Age in Mallorca.
Downloads
References
Alcover, M. 1941: El hombre primitivo en Mallorca. Estudio sobre la prehistoria balear. Imprenta Mossén Alcover. Palma.
Álvarez-Ossorio, F. 1945: "Talayots y cuevas artificiales de Mallorca". Boletín de la Real Academia de la Historia 116: 201-206.
Amengual, P.; Forés, A.; Gelabert, L.; Gili, S.; Hernández-Gasch, J.; Lull, V.; Micó, R.; Rihuete, C. and Risch, R. 2012: "S1. Un edifici singular en el Son Fornés d'època clàssica (segles III a.n.e - I de n.e.)". In M. Riera (ed.): IV Jornades d'Arqueologia de Les Illes Balears (Eivissa 2010): 71-81. Eivissa.
Aramburu-Zabala, J. 1998: El Patrón de asentamiento de la cultura talayótica de Mallorca. El Tall Editorial. Palma.
Aramburu-Zabala, J. 2005: "Ager Pollentinus. El poblamiento de los alrededores de la ciudad de Pollentia (Mallorca)". Arqueobalear https://www.arqueobalear.net/archivo/ (accessed 10-02-2017).
Aramburu-Zabala, J. 2013: "Can Sec (Alaró, Mallorca). La plataforma escalonada". Arqueobalear https://www.arqueobalear.net/archivo/(accessed 10-02-2017).
Aramburu-Zabala, J. 2016: "Can Sec II (Alaró, Mallorca)". Arqueobalear. https://www.arqueobalear.net/archivo/ (accessed 10-02-2017).
Aramburu-Zabala, J. and Martínez, J. A. 2014: "Can Sec. La covacha". Arqueobalear. https://www.arqueobalear.net/archivo/ (accessed 10-02-2017).
Calvo, M.; Fornés, J.; García, J.; Iglesias M. A. and Juncosa, E. 2005: "Condiciones espaciales en la construcción del turriforme escalonado de Son Ferrer (Calvià, Mallorca)". Mayurqa 30: 485-508.
Calvo, M.; García, J.; Iglesias M. A. and Juncosa, E. 2006: "La Necrópolis del Bronce Antiguo de Can Vairet/Son Ferrer (Calvià, Mallorca)". Mayurqa 31: 57-82.
Calvo, M.; García, J.; Javaloyas, D.; Albero, D. and Van Strydonck, M. 2014: "Matching data: analyzing the chronological use sequence in the Iron Age necropolis of the stepped turriform of Son Ferrer (Balearic Islands, Spain)". Radiocarbon 56 (2): 361-374. https://doi.org/10.2458/56.17498
Calvo, M. and Salvà, B. 1997: El Bronze Final a las Balears. La transició cap a la cultura Talaiòtica. Quaderns d'Associació per a la Revitalització dels Centres Antics (Q d'ARCA) 14. Palma.
García, J.; Calvo, M.; Javaloyas, D. and Albero, D. 2015: "La secuencia cronológica de uso del turriforme escalonado de Son Ferrer: persistencia de uso e identidad simbólica". In C. Andreu, C. Ferrando and O. Pons (eds.): L'entreteixit del temps. Miscel·lània d'estudis en homenatge a Lluís Plantalamor Massanet. Comunitat Autònoma de les Illes Balears. Palma: 185-208.
Hernández-Gasch, J. 2011: "Privatització i diversificació de l'espai domèstic en la societat balear de l'Edat del Ferro". In J. Gual (ed.): III Jornades d'Arqueologia de Les Illes Balears (Maó 2008): 43-62. Maó.
Hernandez-Gasch, J. and Aramburu-Zabala, J. 2005: "Memoria de las excavaciones arqueológicas en el poblado talyótico de Ses Païsses (Artà-Mallorca). Campañas 1999-2000". Arqueobalear https://www.arqueobalear.net/archivo/ (accessed 10-02-2017).
Hernández-Gasch, J.; Puig, A.; Llobera, M. and Deppen, J. 2015: "Evolució de les comunitats prehistòriques i protohistòriques i transformació del paisatge al nord-est de l'illa de Mallorca: projecte d'estudi i resultats preliminars". In A. Martínez and G. Graziani (eds.): VI Jornades d'Arqueologia de Les Illes Balears (Formentera, 2014): 143-154. Formentera.
Hernández-Gasch, J. and Ramis, D. 2010: "Economia funerària a l'edat del ferro de les Illes Balears. L'ús diacrític del sacrifici de bòvids en el santuari i les necrópolis de l'àrea de Son Real (Mallorca, Illes Balears)". Saguntum 42: 71-86.
Lull, V.; Micó, R.; Palomar, B.; Rihuete, C. and Risch, R. 2008: Cerámica Talayótica. La producción alfarera mallorquina entre ca. 900 y 550 antes de nuestra era. Edicions Bellaterra. Barcelona.
Lull, V.; Micó, R.; Rihuete, C. and Risch, R. 1999: La Cova des Càrritx y la Cova des Mussol. Ideología y sociedad en la Prehistoria de Menorca. Consell Insular de Menorca. Barcelona. PMCid:PMC1736303
Mayr, A. 1914: "Über Die vorrömischen Denkmäler der Balearen". Sitzungsberichte der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften. Philosophisch-philosophische und historische Klass 6: 1-68.
Micó, R. 2005: Cronología absoluta y periodización de la Prehistoria Reciente de las Islas Baleares. British Archaeological Reports International Series 1373, Archaeopress. Oxford.
Plantalamor, L. 1991: L'arquitectura prehistòrica i protohistòrica de Menorca i el seu marc cultural. Treballs del Museu de Menorca 12. Maó.
Plantalamor, L. and Cantarellas, C. 1973: "La Necrópolis de Son Oms (Palma de Mallorca)". Actas del XII Congreso Nacional de Arqueología (Jaén 1971): 307-310. Zaragoza.
Pons, G. 1999: Anàlisi espacial del poblament al Pretalaiòtic final i al Talaiòtic I de Mallorca. Gràfiques Miramar. Palma.
Ramsey, C. B. 2001: "Development of the Radiocarbon Calibration Program OxCal". Radiocarbon 43 (2): 355-363. https://doi.org/10.1017/S0033822200038212
Ramsey, C. B. 2009: "Bayesian analysis of radiocarbon dates". Radiocarbon 51 (1): 337-360. https://doi.org/10.1017/S0033822200033865
Reimer, P. J.; Bard, E.; Bayliss, A.; Beck, J. W.; Blackwell, P. G.; Ramsey, C. B.; Buck, C. E.; Cheng, H.; Edwards, R. L.; Friedrich, M.; Grootes, P. M.; Guilderson, T. P.; Haflidason, H.; Hadjas, I.; Hatte, C.; Heaton, T. J.; Hoffman, D. L.; Hogg, A. G.; Hughen, K. A.; Kaiser, K. F.; Kromer, B.; Manning, S. W.; Niu, M.; Reimer, R. W.; Richards, D. A.; Scott, E. M.; Southon, J. R.; Staff, R. A.; Turney, C. S. M. and Van der Plicht, J. 2013: "IntCal13 and Marine13 Radiocarbon Age Calibration Curves 0-50,000 Years Cal BP". Radiocarbon 55 (4): 1869-1887. https://doi.org/10.2458/azu_js_rc.55.16947
Rosselló-Bordoy, G. 1963a: El Túmulo Escalonado de So'n Oms. Publicaciones Eventuales 6. Barcelona.
Rosselló-Bordoy, G. 1963b: "Hallazgo de nuevas construcciones talayóticas en Es Pletó de Son Mas des Potecari, Inca (Mallorca)". Noticiario Arqueológico Hispánico 7: 62-67.
Rosselló-Bordoy, G. 1965a: "Arquitectura Ciclopea Mallorquina". Coloquio sobre arquitectura megalítica y ciclópea catalano-balear (Barcelona 1965): 133-149. Barcelona.
Rosselló-Bordoy, G. 1965b: Excavaciones en el conjunto talayótico de Son Oms (Palma de Mallorca) (Campañas de 1959, 1961 y 1962). Excavaciones Arqueológicas en España 35. Madrid.
Rosselló-Bordoy, G. 1979: La cultura talayótica en Mallorca: bases para el estudio de sus fases iniciales. Ediciones Cort. Palma.
Rosselló-Bordoy, G. 1984: "Son Oms: el santuario talayótico, su traslado y reposición". Mayurqa 20: 47-76.
Rosselló-Bordoy, G. 1992: "Mallorca en el Bronce Final (ss. XVI-XIII A.C.)". In La Sardegna nel Mediterraneo tra il Bronzo Medio e il Bronzo Recente (XVI-XIII Sec. aC): Atti del III Convegno di Studi "Un Millennio di Relazioni fra la Sardegna ei Paesi del Mediterraneo" (Selargius-Cagliari 1987): 421-442. Cagliari.
Rosselló-Bordoy, G. and Camps, J. 1972: "Excavaciones en el complejo noreste de 'Es Figueral de Son Real' (Santa Margarita, Mallorca)". Noticiario Arqueológico Hispánico-Prehistoria 1: 111-176.
Rosselló-Bordoy, G. and Camps, J. 1973: "Las excavaciones de 'Son Oms' (Mallorca)". Actas del XII Congreso Nacional de Arqueología (Jaén 1971): 301-306. Zaragoza.
Salvà, B. and Hernández-Gasch, J. 2009: "Los espacios domésticos en las Islas Baleares durante las Edades del Bronce y del Hierro. De la sociedad Naviforme a la Talayótica". In C. Belarte, J. Pou and J. Sanmartí (eds.): L'espai domèstic i l'organització de la societat a la protohistòria de la Mediterrània occidental (Ier. mil·lenni aC). Actes de la IV Reunió internacional d'Arqueologia de Calafell (Calafell-Tarragona 2007): 299-321. Barcelona.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2018 Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC)
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
© CSIC. Manuscripts published in both the printed and online versions of this Journal are the property of Consejo Superior de Investigaciones Científicas, and quoting this source is a requirement for any partial or full reproduction.All contents of this electronic edition, except where otherwise noted, are distributed under a “Creative Commons Attribution 4.0 International” (CC BY 4.0) License. You may read here the basic information and the legal text of the license. The indication of the CC BY 4.0 License must be expressly stated in this way when necessary.
Self-archiving in repositories, personal webpages or similar, of any version other than the published by the Editor, is not allowed.